JUEGO DE LOTERÍA
|
|
1.- maakw = alacrán
|
|
nchok
xaab nwe no li ndraakw xpa’n nwe
|
|
2.- itsliuu = mundo
|
|
lëëna
nahk lits irehs saa mnachaa
|
|
3.- yilkyiit = huarache
|
|
ti
kyiit rkë niyaa
|
|
4.- maal = estrella
|
|
ytaa’
xni ndzi’b lo bë’
|
|
5.- kyahs = olla
|
|
nahkna ti ku’n zeen ray ku rawaa
|
|
6.- biaa = nopal
|
|
ti kyiix na’l no ndzi’b kyehts tihts na
|
|
7.- mdziin = venado
|
|
kyehkw
nwe ndzi’b tziht rna nlë
|
|
8.- ya’ = mano
|
|
rahpaa
chohpna, ndzi’b ka’y bkuen lona no
lëëna rkë tsi’n
|
|
9.- kay = gallo
|
|
mañ
re rkëë tii yzaa’s rzi’l
|
|
10.- yandoo’y = escalera
|
|
ti
yak rlee’ xtsi’n lëtse ykëme pa ñkyiin
|
|
11.- ree’ = cántaro
|
|
mën
kol wnalona, ro’yme na ruw llihkw me, rsëëme nihs
|
|
12.- wits = sol
|
|
Lëëna
rniits xni no kyiil rdzëë´ lonaa
|
|
13.- mioo = luna
|
|
rdzibna
lo bë’, rte’tna xni lo kya’l
|
|
14.- mendzaa’b = diablo
|
|
nlebe’ytame,
ti’ts roona kyiildzaa’b ndzu listo’me
|
|
15.- yak = árbol
|
|
ralna
liuu, rniits nguit xlë, kye’ o me rkob
tzii’na
|
|
16.- mal = pescado
|
|
ndzu
nwe kyaaw, no ndzu nwe nihsto’, raa’wa nwe
|
|
17.- ma’l = culebra
|
|
nahk
nwe ti mañ ruhch lo liuu
|
|
18.- malbiuu’w = camarón
|
|
Nahk
nwe ti mañ nixne, rni’ ti’ts til ka’ nwe zo’y nihs nwe
|
|
19.- mahkw = perro
|
|
Ti mañ rxuu or idziibli ruw lits bixwa’n new
|
|
20.- makw = tortuga
|
|
mañ re ro’y lits tihts nwe, ndzu new nihs to’
|
|
21.- mkyin = pájaro
|
|
ndzu
mwe wañ, lo yak, rkëë nwe tii no ndal lo nwe ndzu
|
|
22.- kyiil kuhyt = muerte
|
|
yrehsaa
stsaala na ti wits, no lë kyubretra itsliuure
|
|
23.- mee’ts = rana
|
|
ndzu
nwe lo nihs kyaaw
|
|
24.- mehts = chapulín
|
|
ti
mañ wi’n, tih tih riashs nwe lo kyiix
|
|
25.- me’ts = tigre
|
|
ti
mañ ntots nwe, zaw nwe mañ o mën idzaal nwe
|
|
26.- listo’ = corazón
|
|
nahk
na ti ku’n ndzu lazaa, rkëna tsi’n or rislo kyiil mbañ lona no rtib xtsi’n
nao r këtaa.
|
|
27.- mën kuu’y = borracho
|
|
til
koo’me ti nihs rza’y yënme, rahkme xone
|
|
28.- mën roo’ = catrín
|
|
Riaw
listo’me izuxkuaame xo mën lëhts
|
|
29.- mën wnaa = mujer
|
|
lëme
nahk tsaal mën bkyiiy
|
|
30.- bet = gorro
|
|
ti lër rzoo’b kyehk me
|
|
31.- nwllii = araña
|
|
Lits
mañre nahk xo ti tuu bxi’t
|
|
32.- yto’ = iglesia
|
|
Nahkna ti yuu choo’ lë’n ti kyeets
|
|
33.- Yulëë’w = Municipio
|
|
Yuu’
zeen idzaa’l li mën nahk tzi’n
|
|
34.- Mën nahk tsi’n =
Autoridad
|
|
Mënkol
mzulëëme Mën Nwzan Kyeets
|
|
35.- nguytloh = ojo
|
|
chohpna,
no lëëna rlee’ rnëëli irehs ku’n lo itsliuure
|
|
36.- yniy = plátano
|
|
nahkna
ti nguit xlëë, ndal lona ndzuu’
|
|
37.- niht = caña
|
|
rxii
mën na, no rtsë’wmena panel
|
|
38.- kyii’y = cerro
|
|
Ndal
na ndzi’b kaku laatsa, tina lëë:
kyii’y nis
|
|
39.- kyo = lluvia
|
|
Nihs
na, no rdzii’bna lo xkëë’w
|
|
40.- nwzi’y = rayo
|
|
Be
no xni rxaal na or laak kyo to’
|
|
41.- mey = gusano
|
Mey
|
Stsaa’l
li mañ re lo nguit xlëë
|
|
42.- me’y = tuza
|
me’y
|
Riaw listo’mañ re kaw ku yayniy
|
|
43.- mee’y = pulga
|
Mee’y
|
Rbi’b nwe tihts mahkw no roo’nwe ren
|
|
44.- yandziw = guayabal
|
|
Lo
yakre rkë ndziw
|
|
45.- nguyt kyal = mamey
|
|
Nguit
xlëë choo’ ndzu ti mits ngas lë’n, rtoo’ mën laatsa na ruw nihs
|
|
46.- mbayts = nanche
|
|
Nguit
xlëë xna yëëts, rbi’b lo ti yak rllen na liuu ndzëë’
|
|
47.- mer = guajolote
|
|
Ti
mañ lli’l choo’ no ngas
|
|
48.- ngo’n = toro
|
|
Ti
mañ tahp niiy, ndzi’b tsiht kyehk nwe no rawaa xbaal nwe
|
|
49.- ngu’p = armadillo
|
|
Xaab
mañ re nahk xo ti bchok, no rmedna ru rkob listó’
|
|
50.- mlli’ts = tejón
|
|
Ti
mañ tahp nii’y ndzu wañ no rlee’ kyiy lo kyal
|
|
51.- lliil = algodón
|
|
Wnalo
mënkol na mtsë’w xaab
|
|
52.- llil = carrizo
|
|
Kure’
wnalo mën mtsê’w yuu
|
|
53.- mits = semilla
|
|
Riuu’na
liuu, no stzii’b ti kyiix yee’n lona
|
|
54.- kyal = milpa
|
|
Lona
rbi’b nis
|
|
55.- ya’n = olote
|
|
Lo
ku re’ rbi’b ndzoo’b
|
|
56.- bkual = totomostle
|
|
Lëëna
nahk xaab nis
|
|
57.- zaa = frijol
|
|
Til
kaa’yna zawaa nisaa
|
|
58.- ndzoo’b = maíz
|
|
Til ikëtna lo kyal, tsut kyaht kawaa
|
|
59.- kyiix kyi = pasto
|
|
Ti
lona wnalo mën zal nkuë kyehk yuu’
|
|
60.- kyi’n = chile
|
|
Ñan
na, ti’ts rte’tna tsii’ nihx lo nisaa
|
Palabras sueltas para las tarjetas de la lotería
maakw itsliuu
yilkyiit kyahs biaa
mdziin ya’
kay yandoo’y ree’
wits mioo
mëndzaa’b yak mal
ma’l malbiuu’w maakw
mahkw
|
mkyin kyiil kuhyt mee’ts mehts
me’ts listo’ mën kuu’y ndzoo’b
|
mën nahk tsi’n
nguitloh yniy kyi’n
|
niht
kyii’y kyo mën roo’ bet
|
mën wnaa
nwllii yto’ kyiix kyi
yulëë’w
nwzi’y mey me’y
bkual
|
yandziw
mee’y nguyt kyal zaa
mbaits
mer ngo’n ngu’p ya’n
mlli’ts
lliil llil mits kyal
|
No hay comentarios:
Publicar un comentario